nlvnpf-0040

R.1526

儒 林 贈 藁

Nho lâm tặng cảo

海陽

Hải Dương

Liễu Văn Đường thừa khắc

啟定拾年秋

Khải Định thập niên thu

1925

29

20 x 14 cm

Sách

Khắc in

"Thời điểm in sách, người đọc được chữ Nôm còn nhiều nhưng chữ quốc ngữ cũng đã khá phổ biến, cho nên trên tờ mặt sách, ngoài dòng chính giữa trang đề Nho lâm tặng cảo [儒林贈藁], nghĩa là “Bản thảo thơ văn do các nhà Nho tặng,” còn có tiêu đề bằng chữ quốc ngữ “Thơ khen bà Bé Tý.” Bà Bé Tý là một sản phẩm của một thời thực dân Pháp thống trị nước ta. Khoảng những năm 30 - 40 của thế kỷ trước có nhiều người biết tên Bà Bé Tý. Đó không hẳn là cái tên dân gian đặt cho bà, vì chính bà cũng tự nhận tên mình như thế. Tương truyền lúc nhỏ nhà quê bà tên là cái Tí hoặc cái Đĩ, nghèo khổ lên đất Hà Thành kiếm sống. Làm qua các nghề gì những đâu không ai nhớ rõ, chỉ biết nhờ chút nhan sắc, cô Tí trở thành “me Tây”, lại may mắn anh Tây chồng không chính thức của cô là quan Tây cấp bậc khá cao (có người nói là Đốc lý Hà Nội). Cô được giao du với giới thượng lưu cả tân lẫn cựu, lại nhờ vai vế của chồng cô trở thành nhà thầu xây dựng có thế lực nhất nếu không nói là độc quyền ở Hà Nội khoảng những năm 20 - 30 và trở thành một “quý bà” giàu có nhất Hà Nội, có cả những dãy phố thuộc sở hữu của bà. Rồi người ta chỉ quên gọi bà bằng biệt danh là Bà Bé Tí. Toà nhà cũ của bà ở số 52 phố Hàng Bạc được cải tạo lại thành ngôi biệt thự nguy nga lộng lẫy, không những người Hà Nội mà người các tỉnh xa khi về Hà Nội cũng phải tìm cách đi xem. Như lời bà nói trong Lời dẫn (Nôm) thì nhiều người tặng bà các bài thơ phú, cho nên bà thuê in ra cuốn sách này."